امروزه ظرفیت صنعتی و نوع فناوری مورد استفاده در آن یکی از  شاخص های توسعه اقتصادی ونیز توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود.

صنعت یک نوع فعالیت تولیدی است مواد اولیه فرآوری شده محصولات و مواد خام کشاورزی مواد استخراج شده از معادن را به موقع صورت محصول در تولید مرحله بعدی صورت محصول نهایی و قابل مصرف در می آورد.

به عبارت دیگر صنعت سازماندهی کلیه عوامل تولید،مدیریت سرمایه، مواد اولیه و  نیروی انسانی به منظور سازندگی و توسعه زندگی بشری است و از ترکیب و تحلیل شکل دهی و استخراج مواد اولیه محصول جدیدی را به وجود می آورد.

با توجه به تعریف فوق فرایند تولید صنعتی را می توان به چهار دسته زیر تقسیم کرد که مواد اولیه در این فرآیند به محصول نهایی تبدیل می شود:

1- صنعت استخراجی: فعالیت جدا کردن عناصر و مواد از زمین می باشد مانند استخراج سنگ آهن.

2- صنعت شکل دهی: فعالیت تغییر شکل دادن یا تغییر خواص فیزیکی می باشد مثل صنایع فلز کاری،پلاستیکی و دباغی.

3- صنعت تحلیلی: فعالیت تجزیه مواد به عناصر سازنده اش می باشد مانند عملیات پالایش نفت.

4- صنعت ترکیبی: فعالیت ترکیب و سوار کردن اجزای سازنده یک محصول می باشد مثل ریسمان و ساخت اتومبیل.

 

در ایران بخش صنعت شامل کلیه واحدهای تولیدی و صنعتی، اعم از کارخانه ای، کارگاهی در بخش های عمومی، خصوصی و تعاونی، در شهر و روستا و در نواحی اطراف آن می باشد. منظور از فعالیت صنعتی در بخش های شیمیایی اعم از مواد آلی و یا غیرآلی، تبدیل آنها به فرآورده‌های جدید است، اعم از اینکه این تبدیل توسط ماشین یا به وسیله دست در کارخانه و یا سایر نقاط صورت گیرد.

 

مونتاژ قطعات متشکل این فرآورده های ساخته شده نیز صنعت محسوب می شود. علاوه بر آن کلیه واحدهایی که بصورت عمده در زمینه تعمیرات کالاهای صنعتی با دوام و سرمایه ای فعالیت دارند در بخش صنعت طبقه‌بندی می‌شوند اما فعالیت های تولید برق، پالایش نفت، گاز و ساختمان جزو تعریف صنعت محسوب نمی‌شوند.

 

در پایان برای ساماندهی صنایع به موارد زیر باید دقت کرد:

1- زمین جنگلی نباید برای ایجاد کارخانه مورد استفاده قرار گیرد.

2- هیچگونه زمین حاصلخیز کشاورزی نباید به صنعتی تبدیل شود.

3- صنایع باید حداقل در فاصله ۲۵ کیلومتری از نواحی اکولوژیکی و مناطق حساس احداث شوند.

4- بین صنایع و شهرستان مجاور باید  یک مانع طبیعی و جغرافیایی قرار داشته باشد و حداقل دارای فاصله ۲۵ کیلومتری از شهرهای پرجمعیت  (دارای جمعیت 3 میلیونی )باشد.

5- یک مکان انتخابی صنعت باید در پایین ترین و پنهان ترین محل از نظر دید واقع شود.

6- حداقل در فاصله 1.5 کیلومتری از خط در نواحی ساحلی و دشت های سیل گیر که توسط سد در بالای رودخانه یا به وسیله سیستم کنترل تغییر یافته است احداث شود.

7- فاصله مجاز از سیستم های حمل و نقل مانند اتوبان ها و جاده ها نیز 1.5 کیلومتر می باشد.

8- زمین مورد استفاده باید فضای کافی داشته باشد تا بعد از عملیات بازیافت و استفاده مجدد تغییر لازم در آن انجام پذیرد.

9- فاضلاب تصفیه شده می تواند برای آبیاری کمربند و همچنین ایجاد حوضچه ها و دریاچه مصنوعی و محیط های تفریحی یا برای مصارف کشت و کار می تواند مورد استفاده قرار گیرد. این کمربند بهتر است نیم کیلومتر در اطراف ناحیه صنعتی کشیده شود و برای صنایعی که دارد بوی ناخوشایند هستند مانند کشتارگاه‌ها و صنایع لبنی باید این فاصله به 1 کیلومتر برسد.

10- برای نگهداری ضایعات جامد باید فضای کافی ایجاد شود به نحوی که اینگونه مواد و قطعات برای استفاده احتمالی مجدد در دسترس باشند.

11- طرح و شکل ساختمان های کارخانجات باید با منظره منطقه مطابقت داشته باشد بدون اینکه محیط زیست طبیعی را تحت تاثیر قرار دهد.